شنبه، ۱۷ خرداد ۱۴۰۴
در دنیای امروز که مرز میان اسباببازی و هنر به طرز چشمگیری محو شده، برندهایی ظهور کردهاند که با نگاه تازه به مفاهیم جنسیت، طراحی و روانشناسی مخاطب، نسل جدیدی از محصولات فرهنگی را خلق کردهاند. یکی از نمادهای برجسته این جریان، عروسکی به نام لبوبو (Labubu) از برند پاپ مارت (POP MART) است. این موجود کوچک با ظاهر عجیب، اما بامزه، در زمانی کوتاه تبدیل به پدیدهای جهانی شده و در ایران نیز طرفداران زیادی پیدا کرده است.
در این مقاله، به صورت دقیق، تحلیلی و سئوشده، به بررسی ریشههای موفقیت لبوبو، هویت آن به عنوان یک عروسک بیجنسیت، و دلایلی که موجب ترند شدنش در میان نسل جدید شده، میپردازیم.
TechTaj.ir | مرجع نقد و بررسی دنیای لبوبو
لبوبو یکی از شخصیتهای مجموعهی "The Monsters" است که توسط هنرمند اهل هنگکنگ Kasing Lung طراحی شده. این مجموعه توسط برند چینی پاپ مارت منتشر شده که با ایدهی تولید عروسکهای کلکسیونی با طراحی خاص، به سرعت جایگاه خود را در بازار جهانی تثبیت کرد.
لبوبو موجودی است با ظاهر فانتزی، ترکیبی از خرگوش، موش و هیولای مهربان. چشمان درشت، لبخند بازیگوش، و دندانهای ریز از ویژگیهای ظاهری این شخصیت است. اما چیزی که لبوبو را فراتر از یک طراحی بامزه قرار میدهد، مفاهیم پنهان در پس ظاهر آن است.
پرسشی که کاربران زیادی در گوگل میپرسند این است که لبوبو دختره یا پسره؟ پاسخ صریح این است: هیچکدام.
طراح لبوبو عمداً این شخصیت را بدون هویت جنسی مشخص طراحی کرده است. لبوبو نه ظاهر کاملاً زنانه دارد و نه مردانه؛ در واقع بیجنسیت (Gender-Neutral) است. این تصمیم آگاهانه، به فلسفهای برمیگردد که تلاش دارد اسباببازیها را از کلیشههای سنتی جنسیتی جدا کند.
لبوبو، عروسکی بدون مرز و جنسیت در TechTaj.ir
یکی از نکات کلیدی در طراحی لبوبو، ایجاد شخصیتی چندوجهی است که بتواند با افراد مختلف، صرفنظر از سن و جنسیت، ارتباط برقرار کند.
طراح لبوبو با الهام از افسانهها، داستانهای کودکانه تاریک، و روانشناسی بصری، موجودی خلق کرده که همزمان بامزه، عجیب، و مرموز است. این ترکیب احساسات متناقض، باعث ایجاد درگیری ذهنی و عاطفی مخاطب میشود.
موفقیت لبوبو اتفاقی نیست. عوامل زیادی باعث شد که این شخصیت در بازار جهانی (از آسیا گرفته تا اروپا و خاورمیانه) ترند شود:
لبوبو در نگاه اول خاص است. فرم بدن کوچک با سری بزرگ، چشمانی درشت و لبخند مرموز، آن را از دیگر عروسکها متمایز میکند.
با رشد آگاهی اجتماعی درباره حقوق جنسیتی، تمایل به استفاده از شخصیتهایی که از قالبهای سنتی رها هستند، بیشتر شده. لبوبو، نمادی از این آزادی است.
پاپ مارت عروسکهایش را به صورت جعبههای تصادفی (Blind Box) عرضه میکند. این نوع بستهبندی حس هیجان و شگفتی را تقویت میکند و کاربران را ترغیب به جمعآوری کامل مجموعه مینماید.
لبوبو تنها یک اسباببازی نیست، بلکه بخشی از دنیای داستانی بزرگتری است که شخصیتهای دیگر نیز در آن حضور دارند. همین موضوع باعث میشود ارتباط عاطفی قویتری با مخاطب برقرار شود.
عروسکهای لبوبو بهطور گسترده در پلتفرمهایی مانند اینستاگرام، تیکتاک و یوتیوب حضور دارند. این حضور باعث گسترش شناخت عمومی و تبدیل شدن آن به ترند میشود.
پشت صحنه طراحی لبوبو رو در TechTaj.ir بخون
در ایران نیز لبوبو بهشکل گستردهای شناخته شده. دلیل این موضوع چیست؟
نسل جوان ایرانی به واسطه فضای مجازی، همگام با ترندهای جهانی پیش میرود. لبوبو با طراحی خاص و مفهوم نوین، دقیقاً چیزی است که این نسل میپسندد.
بسیاری از پیجهای اینستاگرامی ایرانی در حوزه لایفاستایل، دکور، هدیه، و هنر، از لبوبو در عکسها و ویدیوهای خود استفاده میکنند. همین موضوع لبوبو را وارد زندگی روزمره کاربران ایرانی کرده است.
در سالهای اخیر فرهنگ کلکسیون عروسک در ایران گسترش یافته. لبوبو به عنوان یک آیتم کلکسیونی با ارزش بالا، مخاطبان خاصی را جذب کرده است.
طراحی لبوبو بر اساس اصول روانشناسی بصری انجام شده است. ویژگیهایی مانند چشمان بزرگ، سر نسبتاً بزرگتر از بدن، و حالت چهره ملایم و بازیگوش، حس امنیت، اعتماد و همدلی را در بیننده ایجاد میکند.
بر اساس تحقیقات روانشناسی، انسانها به صورت ناخودآگاه جذب اشیایی میشوند که شکل نوزادانه دارند. لبوبو دقیقاً همین ویژگیها را دارد.
لبوبو فقط مخصوص کودکان نیست. در واقع بیشترین مخاطبان آن نوجوانان، جوانان و حتی بزرگسالانی هستند که به طراحی، هنر، یا جمعآوری علاقه دارند. لبوبو در مرز بین اسباببازی و اثر هنری قرار میگیرد.
لبوبو تنها یک محصول تجاری نیست. این عروسک به عنوان نمادی از جنبشهای اجتماعی و فرهنگی قرن ۲۱ شناخته میشود:
بازتعریف هویت جنسی در اسباببازی
گسترش طراحیهای فراجنسیتی
ترکیب هنر و محصول مصرفی
روایتهای مینیمال و بصری در زندگی روزمره
TechTaj.ir | لبوبو، نماد تغییر در دنیای اسباببازیها
لبوبو با ظاهر خاص و مفهوم بیجنسیتیاش، تحولی در صنعت اسباببازی ایجاد کرده است. این عروسک نشان میدهد که چگونه میتوان از طریق طراحی، فلسفه، روانشناسی و شناخت درست بازار، محصولی خلق کرد که از مرز اسباببازی بودن عبور کند و تبدیل به یک نماد فرهنگی شود.
در دنیایی که تمایز، تنوع و آزادی هویتی بیش از همیشه ارزشمند است، لبوبو نمادی است از نسل جدید انسانهایی که مرزها را پشت سر گذاشتهاند.
منبع الهام گرفته: Amazon.com